PGIs

Αττική

Αττική

H τοπογραφία της Αττικής είναι κυρίως ορεινή, εμποδίζοντας την έλευση των βόρειων ανέμων, ενώ το νότιο τμήμα, και πιο πεδινό, είναι εκτεθειμένο στους ανέμους από το νότο. Η εγγύτητα με την θάλασσα μετριάζει τις θερμοκρασίες στις παραθαλάσσιες περιοχές, παρόλα αυτά το μεγαλύτερο κομμάτι της περιοχής κατατάσσεται στις πιο ξηρές και ζεστές περιοχές της Ελλάδος. Το θερμικό άθροισμα ξεπερνά της 2.300dd, ενώ η ετήσια βροχόπτωση δεν υπερβαίνει τα 480mm, από την οποία κατά τους θερινούς μήνες πέφτουν λιγότερα από 100mm. Τα εδάφη της Αττικής είναι κυρίως ασβεστούχα, από προσχώσεις ποταμών και λιμνών. Έχουν χαμηλή γονιμότητα (κυρίως αμμοπηλώδη, με χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία. Εδώ, το Σαββατιανό προσαρμόζεται άριστα, χάρη στη μεγάλη ανθεκτικότητά του στην ξηρασία, αλλά και στον τρόπο καλλιέργειάς του, σε πυκνά φυτεμένους αμπελώνες, με διαμόρφωση σε κύπελλα.

Ο αμπελώνας στην Αττική (κυρίως των Μεσογείων), μαζί με αυτόν της Βοιωτίας και της Εύβοιας (η κοιλάδα της Χαλκίδας και η πεδιάδα του Λιλαντίου), είναι η κύρια περιοχή παραγωγής της ρετσίνας, που προέρχεται παραδοσιακά από την ποικιλία Σαββατιανό και σε μικρότερο ποσοστό από Ροδίτη. Εκτός αυτών, αρκετές είναι οι διεθνείς ποικιλίες αμπέλου που έχουν φυτευτεί, συχνά σε γραμμικούς αμπελώνες.

Κρήτη

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

Ως φυσική προέκταση της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, η Στερεά Ελλάδα κατέχει μέρος της οροσειράς της Πίνδου. Οι ορεινοί όγκοι της περιοχής, που βρίσκονται κυρίως στο κεντρικό κομμάτι της, καθιστούν την περιοχή μία από τις πιο ορεινές της χώρας. Τα πεδινά τμήματα βρίσκονται κυρίως στο ανατολικό μέρος, στην Αττική και στην Βοιωτία και στα δυτικά στην Αιτωλοακαρνανία. Υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στη σύσταση των εδαφών που ποικίλουν από πολύ φτωχά έως πολύ εύφορα. Η σύνθετη τοπογραφία έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη εντυπωσιακά μεγάλης ποικιλίας μεσοκλιμάτων, που επηρεάζουν το στιλ των κρασιών κάθε περιοχής. Η δυτική πλευρά είναι αρκετά υγρή με υψηλό ποσοστό βροχοπτώσεων, η κεντρική είναι κυρίως ορεινή και ψυχρή και η ανατολική, που περιλαμβάνει τη Αττική, είναι η πιο ζεστή και ξηρή.

 

Η συνολική έκταση των αμπελώνων ανέρχεται στα 21,000 εκτάρια που αντιστοιχεί στο 28% του συνολικού Ελληνικού αμπελώνα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αμπελώνων μοιράζεται ανάμεσα στην Βοιωτία, την Εύβοια και την Αττική, με την Αττική να αποτελεί τον μεγαλύτερο αμπελώνα της Ελλάδος. Η καλλιέργεια της αμπέλου γίνεται ακόμη σε μεγάλο βαθμό με παραδοσιακές μεθόδους (αμπελώνες με διαμόρφωση σε κύπελλα), εκτός από τις πρόσφατες φυτεύσεις και στηρίζεται κατά βάση στην καλλιέργεια γηγενών ποικιλιών, προεξέχοντος του Σαββατιανού, της πρώτης σε έκταση φύτευσης ποικιλίας οινοποιίας στην Ελλάδα.

ΠΓΕ Λευκάδα (PGI Lefkada)

Η ζώνη του ΠΓΕ Λευκάδα (PGI Lefkada), που θεσπίστηκε το 2000, περιλαμβάνει τα όρια του ομώνυμου νησιού, στο κεντρικό Ιόνιο πέλαγος, αλλά σε 3 διαφορετικές και μερικώς επικαλυπτόμενες ζώνες, μία για κάθε χρωματικό τύπο.

Η Λευκάδα είναι μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη αμπελοοινική περίπτωση και ο λόγος είναι ότι ουσιαστικώς έχει 3 διαφορετικές και μερικώς επικαλυπτόμενες ζώνες, μία για κάθε χρωματικό τύπο κρασιού. Ο διαχωρισμός αυτός βασίζεται στις περιοχές όπου παραδοσιακά καλλιεργούνται και ευδοκιμούν οι ποικιλίες αμπέλου της. Η ζώνη του λευκού βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού, η ζώνη του ερυθρού στο κεντρικό, όπως και η ζώνη του ροζέ, αλλά σε μικρότερη και πιο ορεινή έκταση. Στην ιδιαιτερότητα της Λευκάδας συμβάλλουν και οι ποικιλίες της, η λευκή Bαρδέα, που καλλιεργείται συστηματικά μόνο στη Λευκάδα και η ερυθρή Βερτζαμί, που τη βρίσκουμε σποραδικά και σε κάποιες άλλες περιοχές.

Ποικιλίες
Λευκοί Οίνοι: Βαρδέα

Ερυθροί Οίνοι: Βερτζαμί, Merlot

Ροζέ οίνοι: Βερτζαμί, Merlot

Τύποι κρασιών

  • Λευκός ξηρός
  • Ροζέ ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
  • Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος

ΠΓΕ Κέρκυρα (PGI Corfu)

Στο δυτικότερο άκρο της Ελλάδας, η ζώνη του ΠΓΕ Κέρκυρα (PGI Corfu), που θεσπίστηκε το 1996, περιλαμβάνει τα όρια του ομώνυμου νησιού, στο βόρειο τμήμα του Ιονίου πελάγους.

Τα αμπέλια της Κέρκυρας βρίσκονται κυρίως στο βόρειο και στο δυτικό τμήμα του νησιού, ενώ μικρότερες εκτάσεις υπάρχουν και στο νοτιοδυτικό τμήμα, στην περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων. Ο Κακοτρύγης είναι η αγαπημένη λευκή ποικιλία της Κέρκυρας και καλλιεργείται με επιτυχία μόνον εκεί. Επόμενο λοιπόν είναι, οι οινοπαραγωγοί του νησιού να την τιμούν δεόντως.

Ποικιλίες

Κακοτρύγης, Πετροκόριθο λευκό.

Τύπος κρασιού

  • Λευκός ξηρός

 

ΠΓΕ Ζάκυνθος (PGI Zakynthos)

Στο νότιο τμήμα του Ιονίου πελάγους, η ζώνη του ΠΓΕ Ζάκυνθος (PGI Zakynthos) περιλαμβάνει τα όρια του ομώνυμου νησιού. Τα αμπέλια πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 20μ.

Το γνωστότερο κρασί της Ζακύνθου είναι η παραδοσιακή Βερντέα Ζακύνθου, που είναι πλέον οίνος ΠΓΕ. Όμως, στη Ζάκυνθο, εκτός των λευκών ποικιλιών που συμμετέχουν στην παραγωγή της Βερντέα, καλλιεργούνται και πολλές άλλες λευκές και ερυθρές γηγενείς και εν πολλοίς, σπάνιες ποικιλίες αμπέλου, όπως η Μοσχατέλλα, το Μυγδάλι και κυρίως ο Αυγουστιάτης, που είναι η χαρακτηριστική και πολλά υποσχόμενη ερυθρή ποικιλία του νησιού. Έτσι, με την ονομασία ΠΓΕ Ζάκυνθος, που θεσπίστηκε στα τέλη του 2010, αποκτά ταυτότητα η σημαντική –πέραν της Βερντέα– οινική παραγωγή της Ζακύνθου.

Ποικιλίες

Λευκοί Οίνοι: Φιλέρι, Κορίθι, Ασπρούδες, Μυγδάλι, Μοσχατέλλα, Βιολεντό, Γουστολίδι, Κουτσουμπέλι, Λαγόρθι, Παύλος, Ρομπόλα, Σαββατιανό, Σκιαδόπουλο.

Ερυθροί Οίνοι: Αυγουστιάτης, Κατσακούλιας, Μαυροδάφνη, Σκυλοπνίχτης, Cabernet Sauvignon.

Ροζέ οίνοι: από τις ποικιλίες που χρησιμοποιούνται στα λευκά και στα ερυθρά κρασιά


Τύποι κρασιών

• Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
• Ροζέ ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
• Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς

ΠΓΕ Κεφαλλονιά

Ο αμπελώνας στην Κεφαλλονιά έχει έκταση μόλις 3.000 στρέμματα. Σε αυτά και σε παραδοσιακά, χαμηλά κύπελλα, που φτάνουν το υψόμετρο των 800μ. (ορεινά και ημιορεινά αμπελοτόπια), στις δυτικές πλαγιές του όρους Αίνος, καλλιεργείται η ευγενής λευκή ποικιλία ρομπόλα, που είναι μοναδική στον ελλαδικό χώρο.

Η ποικιλία αυτή ευδοκιμεί στα φτωχά ασβεστολιθικά εδάφη των ορεινών και ημιορεινών νότιων και κεντρικών περιοχών του νησιού, όπου μέχρι πρόσφατα καλλιεργείτο ως αυτόριζη. Μετά την εισβολή της φυλλοξήρας στην Κεφαλλονιά, μόλις το 1988, έχει ξεκινήσει αναμπέλωση σε αντιφυλλοξηρικά υποκείμενα. Σε μικρότερα υψόμετρα καλλιεργείται και η ερυθρή ποικιλία μαυροδάφνη, για την παραγωγή του ομώνυμου ελληνικού οίνου λικέρ, καθώς και το μοσχάτο άσπρο.

ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ

Αν και σε όλα σχεδόν τα Ιόνια νησιά, η παραγωγή του κρασιού κατέχει σημαντική θέση στην παράδοση, η Κεφαλλονιά ηγείται των εξελίξεων, παράγοντας τα πιο γνωστά και ποιοτικά κρασιά. Eνδιαφέροντα κρασιά έχουν να επιδείξουν και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου, με την Ζάκυνθο να είναι η πατρίδα του Οίνου κατά Παράδοση Βερντέα που παράγεται στο νησί από τον 19ο αιώνα, ενώ σημαντική παρουσία έχει στο νησί και η ερυθρή ποικιλία Αυγουστιάτης.

Η Κέρκυρα αν και είναι το μεγαλύτερο νησί σε έκταση, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο οινολογικό ενδιαφέρον. Οι ποικιλίες που κυριαρχούν είναι η λευκή Κακοτρύγης και η ερυθρή Πετροκόρινθο.

Στην Λευκάδα ευδοκιμεί η ποικιλία Βερτζαμί, η οποία καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των αμπελώνων του νησιού. Είναι μια όψιμη ποικιλία, η οποία σε μεγάλο υψόμετρο δυσκολεύεται να ωριμάσει, καθυστερώντας παράλληλα τον σχηματισμό σακχάρων.

ΠΓΕ Μεσσηνία (PGI Messinia)

Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Μεσσηνία (PGI Messinia), που θεσπίστηκε το 1989, περιλαμβάνει τα όρια της ομώνυμης περιφερειακής ενότητας. Τα αμπέλια πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 50μ.

Η Μεσσηνία είναι μία από τις πλέον σημαντικές αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδας, στο δυτικό –προς το Ιόνιο πέλαγος– τμήμα της οποίας έχουν εδώ και χρόνια ευδοκιμήσει με ιδιαίτερη επιτυχία διεθνείς κυρίως ποικιλίες, σταφύλια των οποίων τροφοδοτούν και πολλά οινοποιεία εκτός περιοχής. Αξιοπρόσεκτες όμως είναι και οι συστηματικές προσπάθειες των τελευταίων ετών, με την τοπική λευκή ποικιλία Φιλέρι , από την οποία έχουν ήδη αρχίσει να παράγονται μονοποικιλιακοί οίνοι.

Ποικιλίες

Λευκοί Οίνοι: Ασύρτικο, Λαγόρθι, Ροδίτης, Φιλέρι, Arintho, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Ugni Blanc (max 20%).

Ερυθροί Οίνοι: Φωκιανό (max 20%), Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Carignan, Grenache Rouge, Merlot


Τύποι κρασιών

  • Λευκός ξηρός
  • Ερυθρός ξηρός

ΠΓΕ Ηλεία (PGI Ilia)

Η ζώνη του ΠΓΕ Ηλεία, που θεσπίστηκε το 2004, είναι τα όρια της ομώνυμης περιφερειακής ενότητας, στο κεντρικό τμήμα της δυτικής πλευράς της Πελοποννήσου. Τα αμπέλια πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρα από 10 έως 700μ.

Έως πριν από 10 χρόνια οι δύο οίνοι ΠΓΕ περιοχών της Ηλείας (Λετρίνων και Πισάτιδος) κάλυπταν την οινική παραγωγή της. Η δημιουργία όμως πολλών νέων οινοποιείων και σε άλλες περιοχές έκανε αναγκαία τη θέσπιση του ΠΓΕ Ηλεία, η ποικιλιακή σύνθεση του οποίου διευρύνθηκε το 2008. Προς το παρόν, οίνοι ΠΓΕ Ηλεία παράγονται από 5 οινοποιεία εντός ζώνης.

Ποικιλίες

Ασπρούδες, ασύρτικο, ροδίτης, ρομπόλα, σκιαδόπουλο, φιλέρι, βιονιέ, σαρντονέ, σοβινιόν μπλαν, τρεμπιάνο, αγιωργίτικο, αυγουστιάτης, κολλινιάτικο, μανδηλαριά, μαυροδάφνη, μαυρούδια, γκρενάς ρουζ, καμπερνέ σοβινιόν, καρινιάν, μερλό, μουρβέντρ, ρεφόσκο, σιρά.

Τύποι κρασιών

  • Λευκός ξηρός
  • Ροζέ ξηρός
  • Ερυθρός ξηρός

Ηλεία και Μεσσηνία

Το κοινό αμπελουργικό χαρακτηριστικό των γειτονικών περιοχών του αμπελώνα Ηλείας και Μεσσηνίας είναι η ευρεία καλλιέργεια ξένων ποικιλιών αμπέλου. Στην Ηλεία οι αμπελώνες συγκεντρώνονται σε πεδινά εδάφη, νοτιοανατολικά των ορεινών όγκων, σε εύφορο έδαφος, με μεγάλα υδατικά αποθέματα, από τα νερά των ποταμών Αλφειού και Πηνειού. Στη Μεσσηνία, οι αμπελώνες βρίσκονται σε υψίπεδα, εκτεθειμένα στην ευνοϊκή επίδραση του Ιονίου πελάγους (παραθαλάσσια αμπελοτόπια), σε εδάφη ασβεστολιθικά, με μικρότερα υδατικά αποθέματα και πιο αξιόλογη αμπελουργικά την περιοχή της Τριφυλλίας. Σε ολόκληρη τη δυτική πλευρά της Πελοποννήσου μια πλειάδα διεθνών ποικιλιών καλλιεργούνται με επιτυχία, εδώ και αρκετές δεκαετίες, με σπουδαιότερες τις Cabernet Sauvignon, Grenache Rouge και Refosco. Καλλιεργούνται όμως και οι γηγενείς ποικιλίες Ροδίτης, Μαυροδάφνη, Φωκιανό και Αυγουστιάτης.