Υπάρχουν πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο που ‘ισχυρίζονται’ ότι παράγουν κρασιά «terroir», αλλά πολύ λίγα μέρη μπορούν να ισχυριστούν ότι η φύση καθορίζει τα κρασιά τους σε τέτοιο βαθμό όπως στα νησιά του Αιγαίου. Οι άνεμοι, το ‘οπλοστάσιο’ των σπάνιων γηγενών ποικιλιών και η ποικιλομορφία των εδαφών, που σχηματίστηκε βίαια μετά από σεισμούς και εκρήξεις ηφαιστείων, είναι καθοριστικοί παράγοντες στη παραγωγή κάποιων από τα πιο ιδιαίτερα και πιο ξεχωριστά κρασιά σε όλο τον κόσμο.

Οι αμπελώνες στα νησιά του Αιγαίου πελάγους (εκτός Κρήτης) καλύπτουν χιλιάδες στρέμματα, όπου καλλιεργούνται σχεδόν αποκλειστικά γηγενείς ποικιλίες. Η θετική επίδραση του τεράστιου υδάτινου όγκου της θάλασσας είναι δεδομένη στους αμπελώνες αυτών των νησιών (παραθαλάσσια αμπελοτόπια). Στο βόρειο Αιγαίο κυριαρχεί η καλλιέργεια των λευκών μοσχάτων ποικιλιών (Μοσχάτο Άσπρο, Μοσχάτο Αλεξανδρείας) ενώ στο νότο, στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα, οι αμπελώνες είναι φυτεμένοι κυρίως με Ασύρτικο, Αθήρι, Μονεμβασιά και την ερυθρή ποικιλία Μανδηλαριά, καθώς και με πλήθος άλλες τοπικές ποικιλίες, σε μικρή όμως έκταση. Οι πολύ ισχυροί άνεμοι, που πνέουν καθ’ όλη τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου, το έντονο και συχνά αφιλόξενο ανάγλυφο, τα φτωχά και άγονα εδάφη, με τους ελάχιστους υδατικούς πόρους τους, οδήγησαν στην επικράτηση του παραδοσιακού κυπέλλου ως το κυρίαρχο σχήμα διαμόρφωσης και καλλιέργειας. Η αμπελουργία εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό παραδοσιακή, καθώς ελάχιστοι αμπελώνες είναι μηχανοποιημένοι, ενώ συχνή είναι η διαμόρφωση αναβαθμίδων (πεζούλες), για την αποφυγή της διάβρωσης και την εξοικονόμηση του λιγοστού βρόχινου νερού. Μεταξύ των νησιών του νοτίου Αιγαίου, εξέχουσα θέση στην αμπελοκαλλιέργεια έχει η Σαντορίνη και το μοναδικό φυσικό της περιβάλλον (ηφαιστειακά αμπελοτόπια), αλλά και τα νησιά της Πάρου και της Ρόδου. Στο Βορρά, Σάμος και Λήμνος είναι διάσημες από πολύ παλιά για τα περίφημα γλυκά κρασιά τους.