Λελογισμένη κατανάλωση οίνου
Τα τελευταία χρόνια διαβάζουμε αδιαλείπτως αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών, οι οποίες φανερώνουν κατά περιπτώσεις πως η λελογισμένη κατανάλωση οίνου από ενήλικες είναι υγιεινή. Άλλωστε, η σύνδεση του οίνου με την υγεία ήταν γνωστή από την αρχαιότητα. Σήμερα, με την πρόοδο των βιολογικών και των ιατρικών επιστημών, αναδεικνύονται συνεχώς νέα στοιχεία για τη επίδραση του οίνου στην υγεία (J-curve, French Paradox κ.ά.).
Η διαχρονική σχέση του οίνου με την υγεία ισχυροποιείται όμως ακόμα περισσότερο από τον οινικό πολιτισμό, που έχει αναπτυχθεί ανά τους αιώνες και ειδικά στον ελληνικό χώρο. Από τα αρχαία ελληνικά συμπόσια, μέχρι τις σημερινές παρέες, που κάθονται γύρω από ένα τραπέζι, η λελογισμένη κατανάλωση οίνου, εκτός από υγιεινή, θεωρείται βασικό χαρακτηριστικό κοινωνικότητας και ευζωίας.
Ο οίνος στα αρχαία ελληνικά συμπόσια ήταν κεκραμένος, δηλαδή αναμεμειγμένος με νερό (έτσι προκύπτει και η λέξη κρασί). Αυτό γινόταν προκειμένου να περιοριστεί η πιθανότητα της μέθης και η παρεκτροπή του ατόμου, που θα οδηγούσε στην ύβρη. Το κρασί είναι το κατεξοχήν παρεΐστικο αλκοολούχο ποτό και κατά κανόνα και σήμερα, τουλάχιστον στην Ελλάδα, η παρέα δεν εγκρίνει το παραπανίσιο ποτήρι και την όποια προκλητική και ανεύθυνη συμπεριφορά (συμπεριλαμβανομένης της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ), θεωρώντας τη λελογισμένη κατανάλωση οίνου ένδειξη υπευθυνότητας.
Οίνος: Μέτρο απόλαυσης και πολιτισμού
Το επώνυμο τυποποιημένο κρασί είναι ένα από τα λίγα φυσικά αγροτικά προϊόντα, που υπόκεινται σε τόσο αυστηρούς ελέγχους, ανάμεσα σε άλλα και για να διαπιστωθεί η μοναδικότητα και το ιδιαίτερο οργανοληπτικό προφίλ του. Μοναδικότητα –και ποιότητα– που συνδέεται συχνά, με την ιστορία, την παράδοση και τα ιδιαίτερα κλιματικά και εδαφολογικά χαρακτηριστικά του τόπου προέλευσής του. Έτσι, το κρασί αποτελεί ουσιαστικά μια γέφυρα των κατοίκων της πόλης με τη φύση και την εξερεύνηση των αισθήσεων και εμπεριέχεται ως αναπόσπαστο κομμάτι στη μεσογειακή διατροφή, που θεωρείται μια από τις πιο υγιεινές δίαιτες. Έτσι, το μότο «Οίνος: Μέτρο απόλαυσης και πολιτισμού» είναι πέρα για πέρα αληθινό. Ωστόσο, αυτός ο μοναδικός πολιτισμός, η απόλαυση και η θετική επίδραση του οίνου στην υγεία, βάλλονται από την ανεύθυνη και επιβλαβή κατανάλωση αλκοόλ. Η οδήγηση υπό μέθη, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η γρήγορη και σημαντική ποσοτικά κατανάλωσή του, η κατανάλωση αλκοόλ από νέους και εγκύους κ.λπ., έχουν επικίνδυνες και βλαβερές επιπτώσεις στην υγεία και δημιουργούν σημαντικά προβλήματα σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο!
Ο ευρωπαϊκός οινικός κλάδος αναγνωρίζοντας την ανάγκη να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της ανεύθυνης κατανάλωσης αλκοόλ και τις αρνητικές επιπτώσεις του στην υγεία και την κοινωνία, ανέπτυξε το πρόγραμμα «Οίνος: Μέτρο απόλαυσης και πολιτισμού» (Wine in Moderation – Art de Vivre), που αποτελείται από τους εξής βασικούς πυλώνες:
- Επιστημονική έρευνα και ανταλλαγή καλών πρακτικών (www.wineinformationcouncil.eu)
- Ενημέρωση και εκπαίδευση επαγγελματιών και καταναλωτών
- Κανόνες αυτορύθμισης στην επικοινωνία
Ο ελληνικός οινικός κλάδος μέσω της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου & Οίνου (ΕΔΟΑΟ), συμμετέχει στο πρόγραμμα «Οίνος: Μέτρο απόλαυσης και πολιτισμού» και έχει αναπτύξει σημαντικές πρωτοβουλίες για την ανάδειξή του, την ανάδειξη του οινικού πολιτισμού και την προώθηση ορθών πρακτικών κατανάλωσης. Μέσω της ανάπτυξης διεπιστημονικής ομάδας, με σημαντικούς και διακεκριμένους έλληνες επιστήμονες και ερευνητές θετικών και κοινωνιολογικών επιστημών, συμβάλλει στην προσπάθεια της επιστημονικής τεκμηρίωσης για θέματα οίνου και υγείας. Σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τους κλαδικούς φορείς σχετικών επαγγελματιών (οινολόγους, οινοχόους κ.λπ.) προσπαθεί να προωθήσει το μήνυμα της έμμετρης και υπεύθυνης κατανάλωσης οίνου. Σύμφωνα με το μήνυμα αυτό, το κρασί για να είναι πραγματικά μέτρο απόλαυσης και πολιτισμού πρέπει να καταναλώνεται μόνο με μέτρο.
Οδηγίες υπεύθυνης κατανάλωσης οίνου
Για μια πλήρη και ασφαλή οινική απόλαυση, αρκεί να βρίσκονται στο μυαλό –και βέβαια να τηρούνται– μερικές απλές οδηγίες υπεύθυνης κατανάλωσης οίνου, οι εξής:
- Καλό να πίνουμε σιγά-σιγά
- Να συνοδεύουμε το κρασί με ένα καλό ή έστω με ένα ελαφρύ γεύμα
- Να πίνουμε αρκετό νερό, κατά τη διάρκεια της οινοποσίας, που ενυδατώνει (σε αντίθεση με το αλκοόλ που αφυδατώνει)
- Να προτιμάμε την τακτική κατανάλωση κρασιού σε μικρές ποσότητες, παρά την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων με μια ευκαιρία
Βάσει διεθνών επιστημονικών μελετών και διαφόρων άλλων δεδομένων, που έχουν δοθεί από πολλές αρχές δημόσιας υγείας, είναι ιατρικά αναγνωρισμένο ότι η έμμετρη κατανάλωση αλκοόλ και δη του χαμηλόβαθμου, σχετικά με άλλα αλκοολούχα, κρασιού, έχει χαμηλή επικινδυνότητα. Σύμφωνα με τις βασικές οδηγίες υπεύθυνης κατανάλωσης οίνου, για την έμμετρη αυτή κατανάλωση ισχύουν οι εξής κατευθυντήριες γραμμές:
- Οι γυναίκες μπορούν να καταναλώνουν έως 2 ποτήρια κρασί την ημέρα
- Οι άντρες μπορούν να καταναλώνουν έως 3 ποτήρια κρασί την ημέρα
- Δεν πρέπει να καταναλώνονται περισσότερο από 4 ποτήρια κρασί με μια μόνο ευκαιρία
- Σε κάθε περίπτωση, οι ανήλικοι δεν πρέπει να πίνουν, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη, τη λήψη φαρμάκων (η ερώτηση στο γιατρό ενδείκνυται) και πριν ή κατά την εργασία με μηχανήματα ή οδήγηση
Σύμφωνα με τις βασικές οδηγίες υπεύθυνης κατανάλωσης οίνου, η χωρητικότητα για ένα (1) ποτήρι κρασί με αλκοολικό τίτλο γύρω στο 12% υπολογίζεται στα 100ml και μειώνεται σταδιακά, όσο αυξάνεται ο αλκοολικός τίτλος του, φτάνοντας τα 60ml για τους υψηλόβαθμους οίνους λικέρ.